प्रथम मूलभूत माहिती. माझे नाव रग्नार आहे. ते स्वीडिश आहे परंतु मी कॅनडामध्ये राहतो. मी विवाहित आहे आणि आम्हाला एक मुलगा आहे.

मी एका उच्च मध्यमवर्गीय व्यावसायिक कुटुंबात वाढलो. मूळचे स्वीडनमधील, मी जेव्हा लहान होतो तेव्हा कॅनडाला स्थलांतरित झालो होतो आणि अल्जेरिया, जर्मनी आणि कॅमरूनच्या इतर अनेक देशांत परदेशात वास्तव्य करून शेवटी विद्यापीठाच्या अभ्यासासाठी कॅनडा येथे परतलो होतो. माझ्या आईचा जन्म भारतात झाला होता, तिथेच ती मोठी झाली आणि अस्खलित हिंदी बोलते. मी जसजसा मोठा होत गेलो तसतसे ती मला हिंदूंच्या विविध देवी-देवतांबद्दल सांगायची आणि तिने पुस्तकात संग्रहित केलेली छायाचित्रे मला दाखवायची. म्हणून पश्चिम, आणि मुस्लीम देशात वाढत असलो तरी, मला माझ्या कुटुंबाद्वारे हिंदू धर्मात देखील आणले गेले. या सर्वांमधूनच, प्रत्येकाप्रमाणे मलासुद्धा (आणि तरीही हवे आहे) पूर्ण आयुष्य अनुभवण्याची इच्छा होती – समाधानासह, शांतीने, अर्थाने आणि हेतूने – इतर लोकांशी जोडले गेलेले जीवन.

‘सत्य’ आणि पूर्ण जीवन म्हणजे काय याबद्दल मी भिन्न मते जाणून घेतली. मी जे निरीक्षण केले ते असे की आपल्याकडे पाश्चात्य लोकांकडे अभूतपूर्व संपत्ती, तंत्रज्ञान आणि ही उद्दीष्टे साध्य करण्याची संधी होती, परंतु विरोधाभास असा होता की ‘संपूर्ण जीवन’ मायावी दिसत होते. माझ्या लक्षात आले की संबंध पूर्वीच्या पिढ्यांपेक्षा अधिक वापरून फेकून द्यावयाचे आणि तात्पुरते असतात. मी ऐकले आहे की जर आपल्याला ‘थोडासा अजून’ मिळाला तर आम्ही पोहोचू. पण अजून किती? आणि अधिक काय? पैसे? वैज्ञानिक ज्ञान? तंत्रज्ञान? आनंद?

शलमोनाची बुद्धी

या वर्षांमध्ये, माझ्यातील आणि आजूबाजूच्या अशांततेमुळे, शलमोनच्या लिखाणांचा माझ्यावर खोलवर परिणाम झाला. प्राचीन इस्राएलचा राजा शलमोन, जो बुद्धिमत्वासाठी प्रसिद्ध होता, त्याने बायबलमध्ये (वेद पुस्तकम्) अनेक पुस्तके लिहिली जेथे मी विचारत असलेल्या प्रश्नांचे वर्णन केले. त्याने लिहिले:

मी आपल्या मनात म्हटले, “आता ये, मी आनंदाद्वारे तुझी पारख करतो. म्हणून आनंदाचा उपभोग घे पण पाहा, हे सुद्धा केवळ तात्पुरत्या हवेच्या झुळकेसारखे आहे.”2 मी हास्याविषयी म्हटले, ते वेडेपण आहे. आणि आनंदाविषयी म्हटले, त्याचा काय उपयोग आहे?3 जे मनुष्यास चांगले, जे त्यांनी आकाशाखाली आपल्या आयुष्याचे सर्व दिवस करावे ते मी शोधून पाहीपर्यंत माझे मन मला ज्ञानाच्या योगाने वाट दाखवीत घेऊन जात असताही, मी आपली इच्छा द्राक्षरसाने कशी पुरी करावी आणि मूर्खपणाच्या आचारांचे अवलंबन कसे करता येईल याचा मी आपल्या मनाशी शोध केला.4 नंतर मी महान गोष्टी करायला सुरुवात केली. मी स्वतःसाठी घरे बांधली, आणि स्वत:साठी द्राक्षाचे मळे लावले.5 मी बागा लावल्या आणि मोठमोठे बगीचे केले. मी सर्व प्रकारची फळझाडे त्यामध्ये लावली.6 झाडे लावलेल्या वनास पाणी पुरवावे म्हणून मी आपणासाठी तलाव निर्माण केले.7 मी पुरुष आणि स्त्री गुलाम विकत घेतले. माझ्या महालातही गुलामांचा जन्म झाला. माझ्यापूर्वी यरूशलेमेत राज्य केलेल्या कोणाही राजाजवळ नव्हते एवढे अधिक गुरांचे आणि शेरडामेंढरांच्या कळपाचे मोठे धन मजजवळ होते.8 मी माझ्यासाठी सोने आणि चांदी, राजे व राष्ट्रे यांच्या संपत्तीचा संग्रह केला. माझ्यासाठी गाणे म्हणणारे स्त्री-पुरुष माझ्याजवळ होते आणि मानवजातीस आनंदीत करणारे सर्व होते जसे पुष्कळ स्त्रिया ठेवल्या.9 जे माझ्यापूर्वी यरूशलेमेत होते त्या सर्वापेक्षा अधिक धनवान व महान झालो आणि माझे ज्ञान माझ्याबरोबर कायम राहिले.10 जे काही माझ्या डोळ्यांनी इच्छिले, ते मी त्यांच्यापासून वेगळे केले नाही. मी माझे मन कोणत्याही आनंदापासून आवरले नाही, कारण माझ्या सर्व कष्टांमुळे माझे मन आनंदीत होत असे; आणि माझ्या सर्व परिश्रमाचे फळ आनंद हेच होते.

उपदेशक 2:1-10

संपत्ती, प्रसिध्दी, ज्ञान, प्रकल्प, स्त्रिया, आनंद, राज्य, करिअर, मद्य शलमोनाकडे हे सर्व होते – आणि त्याहीपेक्षा जास्त त्याच्या दिवसातील किंवा आजच्या दिवसातील लोकांपैकी कोणाकडेही नव्हते. एक आईन्स्टाईनची बुद्धी, बिल गेट्सची संपत्ती, बॉलिवूड स्टारचे सामाजिक/लैंगिक जीवन, ब्रिटिश राजघराण्यातील प्रिन्स विल्यम यांच्यासारखा राजवंश – हे सर्व त्याला प्राप्त होतेे. या संयोजनास कोण पराभूत करू शकत होता? आपणास वाटेल की तो, सर्व लोकांपेक्षा समाधानी असेल. पण त्याने असा निष्कर्ष काढला:

 नंतर मी आपल्या हाताने केलेली सर्व कामे जी मी पार पाडली होती, आणि कार्य साधायला मी जे श्रम केले होते त्याकडे पाहिले, परंतु पुन्हा सर्वकाही व्यर्थ होते आणि वायफळ प्रयत्न करणे असे होते; भूतलावर त्यामध्ये तेथे काही लाभ नाही.

उपदेशक 2:11

त्याने दाखवून दिले की सुख, संपत्ती, काम, प्रगती, शेवटी सन्तुष्ट करणारे अद्भुतरम्य प्रेम हे सर्व माया होते, ज्याविषयी येथे विवेवचन केलेले आहे.

आता जेथे कोठे मी माझ्याभोवती किंवा माझ्या मित्रांमध्ये किंवा समाजात पाहिले तेथे मला असे दिसून आले की संपूर्ण जीवनासाठी शलमोनाचा पाठपुरावा सर्व देऊ केला जात होता आणि त्यासाठी प्रयत्नही केले जात होते. पण त्याने मला आधीच सांगितले होते की त्याला ते त्या मार्गांवर सापडले नाही. म्हणून मला माहित झाले की मला ते तेथे सापडणार नाही आणि मला ते इतरत्र पाहण्याची गरज होती.

मी आणखी कुठल्या गोष्टीमुळे बेचैन होतो. त्यामुळे शलमोनही अस्वस्थ होता.

19 जे मानवजातीस घडते तेच पशुसही घडते. जसे पशू मरतात तसे लोकही मरतात. ते सर्व एकाच हवेतून श्वास घेतात, पशुपेक्षा मानवजात वरचढ नाही. सर्वकाही केवळ व्यर्थ नाही काय?20 सर्व काही एकाच स्थानी जातात. सर्वकाही मातीपासून आले आहेत आणि सर्वकाही पुन्हा मातीस जाऊन मिळतात.21 मानवजातीचा आत्मा वर जातो आणि पशुचा आत्मा खाली जमिनीत जातो की काय हे कोणाला माहीत आहे?

उपदेशक: 3:19-21

2 जे काही घडते ते सर्वांस सारखेच घडते. नीतिमान आणि दुष्ट, चांगला आणि वाईट, शुद्ध आणि अशुद्ध, यज्ञ करणारा आणि यज्ञ न करणारा, या सर्वांची सारखीच गती होते. चांगला मनुष्य पापी मनुष्यासारखाच मरेल. शपथ वाहणाऱ्याची, तशीच शपथ वाहण्यास घाबरतो त्याची दशा सारखीच होते.3 जे काही सूर्याच्या खालती करण्यात येत आहे त्यामध्ये एक अनिष्ट आहे. सर्वांचा शेवट सारखाच होतो. मानवजातीच्या मनात सर्व दुष्टता भरलेली असते. ते जिवंत असतात तोपर्यंत त्यांच्या मनात वेडेपण असते. मग त्यानंतर ते मेलेल्यास जाऊन मिळतात.4 जो मनुष्य अजून जिवंत आहे त्याच्याबाबतीत आशेला जागा आहे. पण हे म्हणणे खरे आहे. जिवंत कुत्रा मरण पावलेल्या सिंहापेक्षा चांगला असतो.5 जिवंताना ते मरणार आहेत हे माहीत असते. पण मरण पावलेल्यांना काहीच माहीत नसते. मरण पावलेल्यांना कुठलेच बक्षिस मिळत नाही. कारण त्यांचे स्मरण विसरले आहे.

उपदेशक 9:2-5

शलमोनाचे लेखन माझ्या अंतःकरणात दुमदुमू लागले आणि त्याने मला उत्तर शोधायला प्रेरित केले. जीवन, मृत्यू, अमरत्व आणि अर्थ ज्यात माझे आत आहे त्याविषयीचे प्रश्न माझ्या अंतःकरणात पाझरू लागले.

गुरू साई बाबाचे ज्ञान

विद्यापीठात माझे अभियांत्रिकीचे एक प्राध्यापक श्री साईबाबाचे भक्त होते आणि त्यांनी मला त्यांची अनेक पुस्तके दिली जी मी उत्सुकतेने वाचली. मी माझ्यासाठी नकल केलेला हा एक उतारा आहे.

 “तुझे कर्तव्य नक्की काय आहे?…

• प्रथम आपल्या पालकांना प्रेम आणि आदर आणि कृतज्ञता द्या.
• दुसरे, सत्य बोला आणि सद्गुण वर्तन करा.
• तिसरे, जेव्हा तुमच्याकडे काही फुरसतीचे क्षण असतील तेव्हा परमेश्वराच्या नामाचे स्मरण आपल्या मनात करा.
• चैथे, कधीही दुसऱ्याविषयी वाईट गोष्टी बोलू नका किंवा इतरांमधील दोष शोधण्याचा प्रयत्न करू नका.
• आणि शेवटी, इतरांना कुठल्याही प्रकारे दुःख देऊ नका.“ सत्यसाईबाबा बोलतो, 4, पृ. 348-349

या हिंदू पवित्र माणसाने जे शिकवले ते खरोखर चांगले आहे की नाही हे पाहण्यासाठी मी साईबाबांच्या लेखनांचा अभ्यास केला. मी पाहिले की या आज्ञा चांगल्या आणि खरोखर चांगल्या होत्या. या शिकवणी मी जगल्या पाहिजेत.

पण याच ठिकाणी मला एक मोठी समस्या आली. समस्या नियमांमध्ये नव्हती तर माझ्यात होती. मी या शिकवणी कितीही लागू करण्याचा प्रयत्न केला आणि त्यानुसार जगण्याचा कितीही प्रयत्न केला, तरीही मी ते सातत्याने करू शकत नाही असे मला आढळले. मी या चांगल्या आदर्शांत मी सतत कमी पडत होतो. असे वाटले की मला निवडण्यासाठी दोन मार्ग आहेत. शलमोनाने सांगितलेला मार्ग, जगभरातील लोकांनी सामान्यतः घेतलेला मार्ग होता, स्वतः साठी जगायचे, त्याचा अर्थ, आनंद किंवा आदर्श निर्माण करावयाचा होता. पण मला माहित होते की शेवट शलमोनासाठी चांगला नव्हता – किंवा त्या अनेकांसाठी ज्यांना मी या मार्गावरून जाताना पाहिले होतेे. समाधान तात्पुरते आणि भ्रम होते. साईबाबाने दाखवलेला मार्ग अशक्य होता, कदाचित त्यांच्यासारख्या गुरूसाठी नाही तर माझ्यासारख्या ‘सामान्य’ व्यक्तीसाठी. या असाध्य आदर्शांना कायम ठेवण्याचा प्रयत्न करणे स्वातंत्र्य नव्हते – गुलामगिरी होती.

शुभवर्तमान – याचा विचार करण्यास सज्ज

माझ्या शोधात मी बायबलमधील शुभवर्तमानामध्ये (वेद पुस्तकम) नोंदवलेली येशूची (येशू सत्संग) प्रवचने व शिकवण वाचली. येशूने केलेली ही विधाने माझ्या मनात अडकली:

“मी तर त्यांना जीवनप्राप्ती व्हावी आणि ती विपूलपणे व्हावी म्हणून आलो आहे”

योहान 10:10

 28 अहो जे थकलेले व ओझ्याने लादलेले असे सर्व तुम्ही मजकडे या आणि मी तुम्हास विसावा देईन.29 मी अंतःकरणाने लीन व नम्र आहे, म्हणून माझे जू आपणावर घ्या, माझ्यापासून शिका, म्हणजे तुमच्या जीवास विसावा मिळेल.30 कारण माझे जू सोपे आहे आणि माझे ओझे हलके आहे.”

मत्तय 11:28-30

मला समजले की कदाचित, कदाचित, येथे याचेे उत्तर होते जे इतर मार्गांच्या निरर्थकतेस संबोधित करते. तथापि, सुवार्तेचा शाब्दिक अर्थ म्हणजे ”चांगली बातमी“. शुभवर्तमान खरोखर चांगली बातमी होती का? उत्तर देण्यासाठी मला शुभवर्तमानाची माहिती समजून घेण्यास सुरवात करणे आवश्यक आहे. मला शुभवर्तमानाबद्दल टीकात्मकरित्या विचार करणे देखील आवश्यक होते, निर्बुद्ध टीकाकार न होता.

असा समज आहे की जेव्हा कोणी या मार्गावर जातो तेव्हा तो तेथे पूर्णपणे कधीच येत नाही, परंतु मला हे समजले आहे की शुभवर्तमान या प्रश्नांची उत्तरे देते. संपूर्ण जीवन, मृत्यू, अनंतकाळ आणि आमच्या कौटुंबिक संबंधांमधील प्रेम, दोषीपणा, भीती आणि क्षमा यासारख्या व्यावहारिक चिंतेचा विषय या सर्व गोष्टींस संबोधित करणे – हा त्यांचा उद्देश आहे. शुभवर्तमानाचा दावा आहे की हा आपला पाया आहे ज्यावर आपण आपले जीवन जगू शकू. एखाद्याला सुवार्तेद्वारे दिलेली उत्तरे आवडत नसावीत, कदाचित त्यांच्याशी सहमत नसेल किंवा त्यांच्यावर विश्वास ठेवत नसेल परंतु यामुळे या मानवी प्रश्नांचे उत्तर दिले गेले तर त्याविषयी माहिती नसणे मूर्खपणाचे ठरेल.

मला हेसुद्धा कळून आले की शुभवर्तमानाने मला कधीकधी ख्प अस्वस्थ केले. अशा वेळी जेव्हा आपल्याला आरामात राहण्याची खूप इच्छा असते तेव्हा शुभवर्तमानाने माझे हृदय, मन, आत्मा आणि बळ यांना आव्हान दिले की जरी ते जीवनाचा प्रस्ताव मांडत असले तरीसुद्धा हे जीवन सोपे नव्हते.

मी शुभवर्तमानाच्या अनुषंगाने माझा प्रवास सुरू केल्यापासून, मला संपूर्ण भारतभर काम करण्याचा आणि नेपाळला भेट देण्याचा बहुमान मिळाला आहे. माझी वन अभियांत्रिकी मला वेगवेगळ्या सहकाऱ्यासह अनेक ठिकाणी घेऊन गेली. या संदर्भात सुवार्ता कशी प्रसंगोचित, खरी आणि अर्थपूर्ण आहे याबद्दल मी संभाषण करू शकलो आणि अधिक माहिती प्राप्त करण्यास सक्षम झालो. मला आशा आहे की शुभवर्तमानाचा विचार करतांना तुम्हाला देखील ते प्राप्त होईल.