येशू आंतरिक शुद्धतेवर शिकवितो.

विधीयुक्तरित्या शुद्ध असणे किती महत्वाचे आहे? शुद्धता राखणे आणि अशुद्धता टाळणे? आपल्यापैकी बरेच जण अशुद्धतेची विविध रूपे टाळण्यासाठी किंवा कमी करण्यासाठी कठोर परिश्रम करतात, जसे चोयाचुयी लोकांचे परस्पर स्पर्ष करणे ज्याद्वारे अशुद्धता एकापासून दुसर्याकडे जाते. बरेच जण अशुद्ध भोजन देखील टाळतात, अशुद्धतेचे दुसरे स्वरूप ज्यात आपण खात असलेल्या अन्नात अशुद्धता उत्पन्न होते ज्याचे कारण ते अन्न तयार करणार्याची अशुद्धता.

धर्माद्वारे शुद्धतेचे पालन

जेव्हा आपण त्यावर चिंतन करता, तेव्हा आम्ही नियमांचे योग्यरित्या पालन करण्यासाठी बरेच प्रयत्न करू शकतो. मुलाच्या जन्मानंतर, आईने सुतकाच्या निर्धारित नियमांचे पालन केले पाहिजे, ज्यामध्ये दीर्घ कालावधीसाठी सामाजिक अंतर समाविष्ट आहे. काही परंपरांत जन्मानंतर जच्चा किंवा प्रसूता (नवीन आई) एका महिन्यापेक्षा जास्त काळ अशुद्ध मानली जाते. केवळ स्नान आणि मालिश यासारख्या शुद्धीकरण प्रक्रियेद्वारे (सोर), आईला पुन्हा शुद्ध समजले जाईल. जन्माव्यतिरिक्त, महिलेची मासिक पाळी सामान्यतः तिला अशुद्ध ठरवीत असल्याचे पाहिले जाते म्हणून तिने विधी शुद्धीकरणाद्वारे पुन्हा शुद्धता प्राप्त करावी.

लग्नापूर्वी किंवा अग्नी अर्पणापूर्वी (होम अथवा यज्ञ) राखण्यासाठी अनेक जण विधियुक्त मुक्त शुद्धीकरण पूर्ण करतात ज्यास पुण्यहावचनम म्हटले जाते, ज्यात मंत्र उच्चारण केले जाते आणि लोकांवर पाणी शिंपडले जाते.

आम्ही खात असलेले अन्न असो, वा वस्तू किंवा आम्ही स्पष्ट करीत असलेले लोक असो, आमची शारीरिक कामे, आपण अनेकप्रकारे अशुद्ध ठरू शकतो. म्हणून अनेक जण शुद्धता राखण्यासाठी कठोर परिश्रम करतात म्हणून जीवनात शुद्धता राखून योग्यप्रकारे पुढे जाण्यासाठी – सम्स्कार (किंवा संस्कार) म्हणून ओळखल्या जाणारे विधिसंस्कार  देण्यात आले होते..

गौतम धर्म सूत्र

गौतम धर्मसूत्र हे सर्वात प्राचीन संस्कृतधर्मसूत्रांपैकी एक आहे. यात 40 बाह्य संस्कार आहेत (जसे प्रसवानंतर विधियुक्त शुद्धीकरण) पण शुद्धता राखण्यासाठी आपण आठ आंतरिक संस्कारांचे सुद्धा पालन केले पाहिजे. ते आहेत :

सर्व प्राणिमात्रांबद्दल कळवळा, धैर्य, ईष्र्या न करणे, शुद्धता, शांतचित्तता, सकारात्मक स्वभाव बाळगणे, उदारता, आणि मनस्वीतेचा अभाव.

 सर्व प्राण्यांबद्दल करुणा, धैर्य, हेव्याचा अभाव, शुद्धता, शांतता, सकारात्मक स्वभाव, औदार्य आणि स्वभाव नसणे.

गौतम धर्म-सूत्र 8:23

शुद्धता आणि अशुद्धता याविषयी येशूचे विचार

आपण पाहिले की कशाप्रकारे येशूच्या शब्दांत अधिकारवाणीने शिकविण्याचे, रोग्यांस बरे करण्याचे आणि निसर्गास आज्ञा देण्याचे सामथ्र्य होते. आम्हास आपल्या आंतरिक शुद्धतेविषयी विचार करण्यास प्रेंरित करण्यासाठी येशू बोलला, केवळ बाह्य शुद्धतेविषयी नाही, . जरी आपण इतर लोकांची केवळ बाह्य शुद्धता पाहू शकतो, तरीही परमेश्वरासाठी हे वेगळे आहे – तो आंतरिक शुद्धता सुद्धा पाहतो. जेव्हा इस्राएलच्या राजांपैकी एकाने बाह्य शुद्धता राखली, पण अंतःकरणाची शुद्धता राखली नाही, तेव्हा त्याच्या गुरुने त्याला हा संदेश दिला जो बायबलमध्ये नमूद करण्यात आला आहे :

9 अखिल पृथ्वीवर कोणाची आपल्यावर श्रध्दा आहे याचा शोध परमेश्वराची नजर सतत घेत असते व अशांना तो आपले पाठबळ देतो. पण आसा, तू मात्र मूर्खपणा केला आहेस. तेव्हा यापुढे तुला लढायांना तोंड द्यावे लागेल.

2 इतिहास 16:9 अ

आंतरिक शुद्धतेचा संबंध आमच्या ‘अंतकरणाशी’ आहे – ‘तुम्ही’ जो विचार करतो, अनुभव करतो, ठरवितो, आधीन होतो किंवा आज्ञा मोडतो, आणि जिभेवर नियंत्रण राखतो. केवळ आंतरिक शुद्धतेद्वारे आमचे संस्कार प्रभावी ठरतील. म्हणून येशूने बाह्य शुद्धीकरणाशी त्याची तुलना करण्याद्वारे आपल्या शिकवणीत या गोष्टीवर भर दिला. येथे शुभवर्तमानात आंतरिक शुद्धतेविषयीच्या त्याच्या शिकवणीविषयी नोंद करण्यात आली आहे :

37 जेव्हा येशूने आपले बोलणे संपविले तेव्हा एका परुश्याने त्याला आपलल्याबरोबर जेवायला बोलाविले. तो आत गेला आणि आपल्या जागी रेलून बसला.
38 परंतु त्याने जेवणापूर्वी हात धुतले नाहीत हे पाहून परुश्याला फार आश्चर्य वाटले.
39 तेव्हा प्रभु त्याला म्हणाला, “तुम्ही परुशी प्याला व ताट बाहेरुन स्वच्छ करता पण तुम्ही आतून अधाशीपणाने व फसवणुकीच्या दुष्टतेने भरले आहात.
40 तुम्ही मूर्ख लोक! ज्याने बाहेरील बाजू बनवली तो आतली बाजू बनवणार नाही का?
41 पण जे आतमध्ये आहे, ते गरीबांना द्या. आणि नंतर सर्व काही तुमच्यासाठी स्वच्छ होईल.
42 परुश्यांनो तुम्हाला धिश्चार असो कारण तुम्ही पश्चात्ताप करता व पुदिन्याचा व प्रत्येक वनस्पतीचा दशांश देता. परंतु तुम्ही न्याय आणि देवाविषयीचे प्रेम याकडे दुर्लक्ष करता. तुम्ही या गोष्टी प्रथम काराव्यात व मुख्य गोष्टींकडे दुर्लक्ष करु नये.
43 परुश्यांनो तुमचा धिक्कार असो, कारण तुम्हांला सभास्थानातील महत्त्वाच्या जागी बसणे आणि बाजारात नमस्कार घेणे आवडते.
44 तुमचा धिश्चार असो कारण तुम्ही खुणा न केलेल्या कबरांसारखे आहात, अशा कबरांवर लोक नकळत पाय देऊन चालतात.”

लूक 11:37 44

52 “नियमशास्त्राच्या शिक्षकांनो तुमचा धिक्कार असो. कारण तुम्ही ज्ञानाची किल्ली काढून घेतली आहे. तुम्ही स्वत:ही आत गेला नाहीत आणि जे आत जाण्याचा प्रयत्न करत होते, त्यांनाही जाऊ दिले नाही.”

लूक 11:52

(स्वामी अथवा पंडितांसमान, ‘परूशी’सुद्धा यहूदी शिक्षक होते. परमेश्वरास ‘दशमांश’ देण्याचा येशू उल्लेख करतो. हे धार्मिक देणगी देणे होते.)

यहूदी नियमशास्त्रात मृतदेहास स्पर्श केल्याने व्यक्ती अशुद्ध होत असे. येशूने म्हटले की ते ‘चिन्ह न लावलेल्या कबरांवरून’ चालतात त्याच्या बोलण्याचा अर्थ हा होता की त्यांच्या नकळत ते अशुद्ध ठरतात कारण ते शुद्ध आंतरिक शुद्धतेकडे दुर्लक्ष करीत होते. आंतरिक शुद्धतेकडे दुर्लक्ष केल्याने आपण तसेच अशुद्ध ठरतो जसे मृतदेह हाताळल्याने.

धार्मिकदृष्ट्या शुद्ध व्यक्तीस अंतकरण अशुद्ध करते

खालील शिकवणीत, येशू यशया संदेष्ट्याचे उद्धरण देतो जो ई. स. पू 750 मध्ये जगत होता.

ऐतिहासिक समयरेखेत यशया ऋषी आणि इतर हिब्रू ऋषी (संदेष्टे)

व्हा यरूशलेमाहून काही परूशी व नियमशास्त्राचे शिक्षक येशूकडे आले व म्हणाले,
2 “तुमचे शिष्य पूर्वजांनी घालून दिलेले नियम का पाळत नाहीत? कारण तुमचे शिष्य जेवणापूर्वी हात धूत नाहीत.
3 येशूने उत्तर दिले, “आणि तुम्ही तुमच्या परंपरा चालविण्यासाठी देवाची आज्ञा का मोडता?
4 कारण देवाने सांगितले आहे की, तुझ्या आईवडिलांचा मान राखआणि जो कोणी आपल्या आईवडिलांबद्दल वाईट बोलतो, त्याला जिवे मारावे.
5 पण तुम्ही म्हणता, जो कोणी पित्याला किंवा आईला म्हणेल की, तुला जे काही दिल्याने तुझा जो फायदा झाला असता, ते मी देवाला अर्पण केले आहे
6 ते देवाचे नियम मोडीत आहेत. आपल्या वडिलांचा व आईचा सन्मान करू नये. याप्रकारे तुम्ही आपल्या अशा परंपरेने देवाचे वचन रद्द केले आहे.
7 अहो ढोंग्यानो, तुम्हांविषयी यशया संदेष्ट्यांने योग्य सांगितले आहे. तो म्हणतो.
8 हे लोक, ओठांनी माझा सन्मान करतात पण त्यांचे ह्रदय माझ्यापासून दूर आहे.
9 आणि ते माणसाचे नियम आपली धर्मतत्त्वे म्हणून शिकवितात आणि व्यर्थच माझी उपासना करतात.”‘ यशया 29:13
10 तेव्हा लोकांना जवळ बोलावून त्याने म्हटले, ऐका व समजून घ्या.
11 जे तोंडाद्वारे आत जाते ते माणसाला अशुद्ध करीत नाही, पण जे तोंडातून बाहेर निघते तेच माणसाला अशुद्ध करते.”
12 नंतर शिष्य जवळ येऊन त्याला म्हणाले, परूश्यांनी जेव्हा हे ऐकले तेव्हा ते रागावले हे आपणांला कळते काय?
13 पण त्याने उत्तर देऊन म्हटले, प्रत्येक रोपटे जे माझ्या स्वर्गातील पित्याने लावले नाही ते उपटले जाईल.
14 त्यांना जाऊ द्या. ते आंधळे वाटाडे आहेत. जर एका आंधळ्याने दुसऱ्या आंधळ्याला वाट दाखवण्याचा प्रयत्न केला तर दोघेही खड्ड्यात पडतील.”
15 पेत्र म्हणाला, “आमच्यासाठी या बोधकथचे स्पष्टीकरण करा.”
16 “तुम्ही अजूनही बुद्धिमंदच आहेत काय?” येशूने त्यांना विचारले.
17 “जे काही तोंडात जाते ते सर्व पोटात जाते व मग बाहेर टाकले जाते. हे तुम्हांला अजून समजत नाही काय?
18 परंतु ज्या गोष्टी तोंडातून बाहेर निघतात त्या अंत:करणातून येतात व त्याच माणसाला डागाळतात.
19 कारण वाईट विचार, खून, व्यभिचार, जारकर्मे, खोट्या साक्षी, निंदा ही अंत:करणातून बाहेर निघतात.
20 माणसाला डागाळणाऱ्या याच गोष्टी आहेत न धुतलेल्या हाताने खाण्याने माणसाला विटाळ होत नाही.”

मत्तय 15:1.20

 आमच्या अंतकरणातून जे बाहेर पडते ते आम्हास अशुद्ध करते. अशुद्ध विचारांची येशूची यादी गौतम धर्मसूत्रात नमूद करण्यात आलेल्या शुद्ध विचारांच्या यादीच्या अगदी विपरीत आहे. अशाप्रकारे ते एकच गोष्ट शिकवितात.

23 परूश्यांनो, नियमशास्त्राच्या शिक्षकांनो, तुम्ही दु:खी व्हाल. तुम्ही ढोंगी आहात! तुमचे जे काही आहे त्याचा दशांश तुम्ही देवाला देता- पुदिना, शेप, जिरे यांचा देखील दंशाश देता. पण नियमशास्त्राच्या महत्त्वाच्या गोष्टी म्हणजे- न्यायाने वागणे, दया दाखविणे व प्रामाणिकपणे वागणे हे तुम्ही पाळत नाही. या गोष्टी तुम्ही केल्या पाहिजेत व तसेच इतरही केल्या पाहिजेत.
24 तुम्ही आंधळे वाटाडे आहात. जो पाण्याने भरलेल्या प्याल्यातून माशी बाजूला करतो व उंटासह पाणी पिऊन टाकतो त्याच्यासारखे तुम्ही चष्टी तुमह् तु्ापण
25 निमअहो परूश्यांनो, नियमशास्त्राच्या शिक्षकांनो, तुम्ही दु:खी व्हाल, तुम्ही ढोंगी आहात! तुम्ही आपल्या ताटवाट्या बाहेरून घासता पुसता पण लोकांना फसवून कमावलेला फायदा आणि असंयम यानी त्या आतून भरल्या आहेत.
26 अहो परुश्यांनो, तुम्ही आंधळे आहात! अगोदर तुमची वाटी आतून घासा व धुवा म्हणजे ती बाहेरून देखील खरोखर साफ होईल.
27 अहो परुश्यांनो नियमशास्त्राच्या शिक्षकांनो, तुम्ही दु:खी व्हाल. तुम्ही ढोंगी आहात! रंगसफेदी केलेल्या कबरांसारखे तुम्ही आहात. त्या वरून चांगल्या दिसतात पण आतून मेलेल्या माणसांच्या हाडांनी भरल्या आहेत.
28 तुमचेही तसेच आहे. लोक तुमच्याकडे पाहतात आणि तुम्ही चांगले आहात असे त्यांना वाटते. पण तुम्ही आतून ढोंग व दुष्टपणा यांनी भरला

आहात.मत्तय 23:23-28

ज्या प्याल्याने आपणास प्यावयाचे असेल तो केवळ बाहेरुनच नव्हे, तर आतून सुद्धा स्वच्छ असावा असे आपणास वाटते. या दाखल्यात आपण प्याले आहोत. आपण सुद्धा आतून शुद्ध असावे असे देवास वाटते, केवळ बाहेरून नव्हे.

आपण सर्वांनी जे पाहिले आहे ते येशू सांगत आहे. बाह्य शुद्धतेचे अनुसरण करणे धार्मिक लोकांमध्ये अत्यंत सामान्य गोष्ट असेल, पण अनेक जण अद्याप आतून लोभी आणि विलासी स्वभावाचे आहेत – ते लोक सुद्धा जे धार्मिकरित्या महत्त्वपूर्ण आहेत. आंतरिक शुद्धता प्राप्त करणे जरुरी आहे – पण ते फार कठीण आहे.

येशूने गौतमधर्मसूत्रासमानच शिकवण दिली, आठ आंतरिक संस्कारांची यादी दिल्यानंतर जे सांगते :

ज्या इसमाने चाळीस संस्कारांपैकी काही केले असतील पण त्याच्यात दुसरीकडे हे आठ सद्गुण नसतील त्याचे ब्रम्हाशी मिलन होणार नाही.

ज्या इसमाने चाळीस संस्कारांपैकी केवळ काही केले असतील पण त्याच्यात दुसरीकडे हे आठ सद्गुण असतील, त्याचे ब्रम्हाशी निश्चितच मिलन होईल

गौतमधर्म-सूत्र 8:24-25

म्हणून प्रश्न उठतो. आपणास स्वर्गाच्या राज्यात प्रवेश मिळावा म्हणून – ब्रह्माशी मिलन आपण आपल्या अंतकरणाचे शुद्धीकरण कसे करतो? द्विजाविषयी शिकण्यासाठी आपण शुभवर्तमानाचा अभ्यास सुरू ठेवू.