कुंभ राशी किंवा कुंभ ही प्राचीन राशीचक्राच्या कथेतील सहावी कुंडली आहे आणि येणाऱ्याच्या विजयाचा निकाल दर्शविणाऱ्या राशीचक्राच्या घटकाचा भाग आहे. कुंभ, हा शब्द लॅटीन भाषेतून आला आहे ज्याचा अर्थ ‘जल-वाहक, असा होतो, ज्यामध्ये आकाशाच्या भांड्यातून नद्यांतील पाणी ओतणाऱ्या मानसाची प्रतिमा बनते. आजच्या आधुनिक ज्योतिष कुंडलीच्या प्राचीन राशीचक्रातील वाचनात कुंभ राशीसाठी आपण प्रेम, चांगले भाग्य, आरोग्य आणि कुंडलीद्वारे आपल्या व्यक्तिमत्त्वाबद्दल अंतर्दृष्टी मिळविण्यास राशीफलाच्या सल्ल्याचे अनुसरण करता.
परंतु कुंभ दर्शवते की संपत्ती, नशीब आणि प्रेमाच्या आनंदाची आपली तहान अपुरी आहे. केवळ कुंभातील माणूसच आपली तहान भागवू शकणारे पाणी देऊ शकतो. प्राचीन राशीचक्रातील कुंभ रास आपले पाणी सर्व लोकांना प्रदान करते. म्हणूनच जरी आपण आधुनिक कुंडलीच्या दृष्टीने कुंभ राशीमध्ये नसले तरी, कुंभाराशीची तार्‍यांमधील प्राचीन ज्योतिषीय कथा जाणून घेणे योग्य आहे जेणेकरून आपण त्याच्या पाण्यातून प्यावे की नाही याची निवड करु शकता.
ताऱ्यांमधील कुंभ नक्षत्र
कुंभ राशीला तयार करणारे ताऱ्यांच्या नक्षत्रांचे हे चित्र पाहा. या ताऱ्यांच्या चित्रामध्ये भांड्यामधून पाणी ओतणाऱ्या मानसासारखे काहीतरी दिसत आहे का?
जरी आपण कुंभातील तार्‍यांना ओळींनी जोडले असले तरी अशी कोणतीही प्रतिमा ‘पाहणे’ अवघड आहे. यावरून माशावर पाणी ओतणाऱ्या एका माणसाबद्दल कसा विचार करता येईल?
परंतु हे चिन्ह आपल्याला माहीत असलेल्या मानवी इतिहासापर्यंत मागे जाते. इजिप्तच्या देंडेरा मंदिरात राशिचक्र आहे, जे २००० वर्षापेक्षा अधिक जुनी, जल-वाहक कुंभ राशीची प्रतिमा लाल रंगात वर्तुळ केलेली आहे. आपण एका बाजूस असलेल्या रेखाटनामध्ये देखील पाहू शकता की पाणी एका माशाकडे वाहते.
दक्षिण गोलार्धात कुंभ राशि दाखविणार्‍या राशीचक्राचे नॅशनल जिओग्राफिकने सादर केलेले चित्र आहे.
कुंभ तयार करणार्‍या तार्‍यांना ओळींनी जोडल्यानंतरही या ताऱ्यांच्या नक्षत्रात माणूस, भांडे आणि पाणी ओतणे यासारखी कोणतीही गोष्ट ‘पाहणे’ अवघड आहे. परंतु कुंभातील काही सामान्य ज्योतिष्य प्रतिमा खाली दिल्या आहेत
कुंभ आणि पाण्याचे नद्या
कुंभ, मीन ऑस्ट्रालिसमध्ये पाणी ओतताना – दक्षिणेतील मासा
मागील राशीचक्रातील नक्षत्रांप्रमाणेच, पाणी वाहकाची प्रतिमा देखील नक्षत्रातून स्पष्ट दिसत नाही. ताऱ्यांच्या नक्षत्रामध्ये ते जन्मजात नाही. मात्र, जल-वाहकाची कल्पना प्रथम आली. त्यानंतर प्रथम ज्योतिष्यांनी ही कल्पना प्रतिमेचे स्मरण म्हणून ताऱ्यांवर रेखाटली. त्यामुळे पुर्वीचे लोक आपल्या मुलांना ही प्रतिमा दाखवू शकत असे आणि पाणी वाहकाशी संबंधित कथा त्यांना सांगू शकत असे. जसे येथे आपण पाहतो आपल्याला कळते की हा त्याचा मुळ ज्योतिषीय हेतु होता
पण का? आणि हे पूर्वीच्या लोकांसाठी याचा काय अर्थ होता?
कुंभातील पाणी माशाकडे जावे म्हणून, प्राचीन काळापासून कुंभ का दक्षिणी माशाच्या नक्षत्रांशी संबंधित आहे.
प्राचीन राशीचक्रातील कथा
आम्ही पाहतो की बायबलमधील प्राचीन पुस्तकांमध्ये असे म्हटले आहे की देवाने नक्षत्र बनवले. त्यांनी मानवजातीला त्याच्या कथेमध्ये मार्गदर्शन करून चिन्हे म्हणून काम केले. अशाप्रकारे आदाम / मनु आणि त्याच्या मुलांनी त्यांना आपल्या मुलांना देवाच्या योजनेबद्दल सुचित करण्यास शिकविले. कन्या राशी कुमारिकेपासून होणाऱ्या पुत्राबद्दल भविष्यवाणी करते– म्हणजे येशू. आम्ही शेवटच्या संघर्षाच्या कथेमध्ये कार्य केले आणि आता आम्ही दुसर्‍या घटकामध्ये आहोत ज्याने त्याच्या विजयाचे फायदे आम्हाला सांगितले आहे.
कुंभ राशीचा मूळ अर्थ
कुंभ राशीने पूर्वजांना दोन महान सत्य सांगितले जे आजही आपल्याला शहाणपणाबद्दल सांगतात.
- आम्ही तहानलेले लोक आहोत (पाणी पित असलेल्या दक्षिणी माशाद्वारे दिसलेले)
- त्या मनुष्यापासून वाहणारे पाणी असे पाणी आहे जे अंतिमत: आपली तहान भागवेल.
हे दोन सत्य प्राचीन ऋषी / संदेष्ट्यांनी देखील शिकवले होते..
आपण तृषित आहोत
प्राचीन संदेष्ट्यांनी आपल्या तहानेबद्दल विविध प्रकारे लिहिले. स्तोत्र (प्राचीन गीता)त्याला असे व्यक्त करते:
१.हरिणी जशी पाण्याच्या प्रवाहांसाठी लुलपते तसा हे देवा, माझा जीव तुझ्यासाठी लुलपत आहे.
२.माझा जीव देवासाठी, जिवंत देवासाठी तान्हेला झाला आहे; मी केव्हा देवासमोर येऊन त्याचे दर्शन घेईन?
स्तोत्र ४२:१-२
१.हे देवा, तू माझा देव आहेस; मी आस्थेने तुझा शोध करीन; शुष्क, रुक्ष व निर्जल प्रदेशात माझा जीव तुझ्यासाठी तान्हेला झाला आहे, माझ्या देहालाही तुझी उत्कंठा लागली आहे.
स्तोत्र ६३:१
परंतु जेव्हा आपण इतर ‘पाण्याने’ ही तहान भागवण्याचा प्रयत्न करतो तेव्हा समस्या उद्भवतात. यिर्मयाने हे शिकवले की हे आपल्या पापाचे मूळ आहे.
१३. कारण माझ्या लोकांनी दुहेरी दुष्कर्म केले; मी जो जिवंत पाण्याचा झरा, त्या मला त्यांनी सोडले आणि ज्यांत पाणी राहणार नाही असे फुटके हौद आपल्यासाठी खोदून तयार केले.
यिर्मया २:१३
आपण पाठपुरावा करीत असलेल्या पाण्याचे हौद बरेच आहेत: पैसा, लैंगिक संबंध, संतोष, काम, कुटुंब, विवाह, पद. परंतु या गोष्टी पुर्णपणे आपल्याला तृप्त करणार नाहीत आणि तरीही आपण अधिक गोष्टींसाठी ‘तृषित’ राहू. शलमोन, जो आपल्या शहाणपणासाठी परिचित होता, त्याने, हेच आपल्या मायाबद्दल लिहिले. पण आपली तहान शमवण्यासाठी आपण काय करू शकतो?
आमची तहान भागवणारे सार्वकालिक पाणी
या प्राचीन संदेष्ट्यांनीसुद्धा जेव्हा आपली तहान भागवली जाईल अशा काळाची पूर्तता केली होती. म्हणून मोशेच्या काळाच्या फार पूर्वी त्यांनी पुढे त्या दिवसाकडे पाहीले:
७.त्याच्या मोटेतून पाणी वाहील. त्याच्या बीजाला भरपूर पाणी मिळेल; त्याचा राजा अगाग राजापेक्षा थोर होईल व त्याच्या राज्याचा उत्कर्ष होईल.
गणना २४:७
यानंतर संदेष्टा यशयाने दिलेल्या संदेशांनंतर हे झाले
१.पाहा, राजा धर्माने राज्य करील, त्याचे सरदार न्यायाने सत्ता चालवतील.
२.वार्‍यापासून आसरा व वादळापासून निवारा असा मनुष्य होईल; रुक्ष भूमीत पाण्याचे नाले, तप्त भूमीत विशाल खडकाची छाया असा तो होईल.
यशया ३२:१-२
१७.दीन व दरिद्री पाणी शोधतात पण ते कोठेच नाही; त्यांची जीभ तहानेने कोरडी पडली आहे; त्यांची विनंती मी परमेश्वर ऐकेन, मी इस्राएलाच्या देव त्यांचा त्याग करणार नाही.
यशया ४१:१७
मग तहान कशी भागवली जाईल? यशयाने सुरु ठेवले
३.कारण मी तृषित भूमीवर पाणी आणि रुक्ष भूमीवर जलधारा ओतीन; मी तुझ्या संतानावर माझ्या आत्म्याची व तुझ्या संततीवर माझ्या आशीर्वादाची वृष्टी करीन.
यशया ४४:३
शुभवर्तमानात, येशूने जाहीर केले की तोच ते पाणी होता
३७.मग सणाच्या शेवटल्या म्हणजे महत्त्वाच्या दिवशी येशू उभा राहून मोठ्याने म्हणाला, “कोणी तान्हेला असला तर त्याने माझ्याकडे यावे आणि प्यावे.
३८.जो माझ्यावर विश्वास ठेवतो त्याच्यातून शास्त्रात सांगितल्याप्रमाणे, जिवंत पाण्याच्या नद्या वाहतील.”
३९.(ज्यांनी त्याच्यावर विश्वास ठेवला त्यांना जो आत्मा मिळणार होता, त्याच्याविषयी त्याने हे म्हटले; तोपर्यंत पवित्र आत्मा दिलेला नव्हता; कारण येशूचा तोपर्यंत गौरव झाला नव्हता.)
योहान ७: ३७-३९
त्यांनी शिकवले की ‘पाणी’ जे तहान भागविते ते त्याचा आत्मा किंवा प्राण आहे, जो पेन्टेकॉस्टच्या दिवसात लोकांमध्ये राहण्यास आला. ही आंशिक पूर्तता होती, जे देवाच्या राज्यामध्ये म्हटल्याप्रमाणे निश्चित केली जाईल:
१.नंतर त्याने देवाच्या व कोकर्‍याच्या राजासनातून ‘निघालेली’ नगरीच्या मार्गावरून वाहणारी ‘जीवनाच्या पाण्याची’ स्फटिकासारखी नितळ ‘नदी’ मला दाखवली.
प्रकटीकरण २२:१
तृषीत दक्षिणी मासा
कोणाला माशापेक्षा पाण्याची जास्त गरज आहे? म्हणून कुंभ त्याचे पाणी मीन ऑस्ट्रेलिसवर ओतताना चित्रित केले गेले आहे – दक्षिणी मासा. हे चित्र कुमारिकेचे बीज – ज्याने विजय आणि आशिर्वाद प्राप्त केला या साध्या सत्याचे वर्णन करते, ज्याच्याविषयी ते इच्छुक आहेत ते निश्चित त्याचे स्वागत करतील. परंतु हे प्राप्त करण्यासाठी आम्हाला आवश्यक आहे:
१.“अहो तान्हेल्यांनो, तुम्ही सर्व जलाशयाकडे या, जवळ पैसा नसलेले तुम्ही या; सौदा करा, खा; या, पैशावाचून व मोलावाचून द्राक्षा-रसाचा व दुधाचा सौदा करा!
२.जे अन्न नव्हे त्यासाठी दाम का देता? ज्याने तृप्ती होत नाही त्यासाठी श्रम का करता? माझे लक्षपूर्वक ऐका आणि उत्तम ते खा; तुमचा जीव पौष्टिक पदार्थांचे सेवन करून संतुष्ट होवो.
३.कान द्या, माझ्याकडे या; ऐका, म्हणजे तुमचा जीव वाचेल; आणि मी तुमच्याबरोबर सर्वकाळचा करार करीन, म्हणजे दाविदाला देऊ केलेले अढळ प्रसाद तुम्हांला देईन.
यशया ५५:१-३
हे आशीर्वाद प्राप्त करणाऱ्या समुदायाच्या चित्राचे मीन राशीतील माशांमध्ये अधिक तपशील दिलेला आहे. त्याच्या पाण्याची देणगी सर्वांसाठी उपलब्ध आहे–त्यामध्ये तुमचा आणि माझा देखील समावेश आहे.
कुंभ राशिफल
राशीफल हा शब्द ग्रीक शब्द ‘होरो’ (तास) यापासून आला आहे आणि म्हणून याचा अर्थ विशिष्ट तास चिन्हांकित करतो. या मार्गाने भविष्यसूचक लिखाण येशूद्वारे कुंभ ‘होरो’ तासाला चिन्हांकित करतात.
१३.येशूने तिला उत्तर दिले, “जो कोणी हे पाणी पिईल त्याला पुन्हा तहान लागेल,
१४.परंतु मी देईन ते पाणी जो कोणी पिईल त्याला कधीही तहान लागणार नाही; जे पाणी मी त्याला देईन ते त्याच्यामध्ये सार्वकालिक जीवनासाठी उपळत्या पाण्याचा झरा होईल.”
२१.येशू तिला म्हणाला, “बाई, तुम्ही पित्याची उपासना ह्या डोंगरावर व यरुशलेमेतही करणार नाही अशी वेळ येत आहे, हे माझे खरे मान.
२२.तुम्हांला ठाऊक नाही अशाची उपासना तुम्ही करता; आम्हांला ठाऊक आहे अशाची उपासना आम्ही करतो; कारण यहूद्यांतूनच तारण आहे.
२३.तरी खरे उपासक आत्म्याने व खरेपणाने पित्याची उपासना करतील अशी वेळ येत आहे; किंबहुना आलीच आहे; कारण असे आपले उपासक असावेत अशीच पित्याची इच्छा आहे.
योहान ४:१३-१४, २१-२३
तर आपण आता कुंभ राशीतील ‘तासात’ आहोत. मकर राशीप्रमाणे हा तास काही कमी विशिष्ट नाही. त्याऐवजी ते संभाषणाच्या काळापासून आजपर्यत लांब आणि विस्तृत होत राहणारा ’तास’ आहे. कुंभ राशीच्या या तासात, येशू आम्हाला पाणी देतो जे आपल्यामध्ये सार्वकालीक जीवनाचा झरा होईल.
आपले कुंभ राशीचे वाचन
आपण आज कुंभ राशिफल वाचन खालील प्रकारे लागू करू शकता.
कुंभ राशी म्हणते “स्वतःला जाणून घ्या”. आपल्या स्वतःमध्ये काय आहे ज्याची आपल्याला तहान लागलेली आहे? ही तहान आपल्या आजूबाजूच्या लोकांसाठी वैशिष्ट्ये म्हणून कश्याप्रकारे दर्शविली जाते? कदाचित तुम्ही ‘अजून काहीतरी’ मिळविण्याच्या अस्पष्ट तहाणेपासून सावध असावे, मग ते पैसे, दीर्घायुष्य, लैंगिक संबंध, विवाह, प्रणयरम्य नातेसंबंध किंवा चांगले खाणेपिणे असो. ’ती तहान तुम्हाला आधीपासून जवळच्या असलेल्यांशी विसंगत बनवू शकते, तुमच्या कोणत्याही सखोल नात्यात निराश होऊ शकते, ते सहकारी, कुटुंबातील सदस्य किंवा प्रेमी असो. काळजी घ्या की आपली तहान आपल्याकडे असलेले सर्व काही गमावणार नाही.
‘जिवंत पाणी’ म्हणजे काय हे स्वतःला विचारण्याचा आता चांगला समय आहे. त्याची वैशिष्ट्ये कोणती? ‘सार्वकालीक जीवन’, ‘झरा’, ‘आत्मा आणि ‘सत्य’ यासारखे शब्द कुंभ राशीच्या देणगीचे वर्णन करण्यासाठी वापरण्यात आले आहेत. ते ‘विपुलता’, ‘समाधान’, ‘पुनरुज्जीवन’ यासारखे गुण मनात आणतात. हे आपल्या नात्याकडे वळते जेणेकरून आपण फक्त ‘घेणारे’ नाही तर ‘देणारे’ आहोत. परंतु हे सर्व आपली तहान जाणून घेणे आणि आपल्याला कोण चालविते याविषयी प्रामाणिक राहण्यापासून सुरू होते. या संभाषणातील महिलेच्या उदाहरणाचे अनुसरण करा आणि तिने देणगी कशी स्वीकारली हे आपण शिकू शकता की नाही ते पाहा. आपण आपल्या हृदयाची तपासणी केल्यावर आपले जीवन चांगले होईल.
पुढील राशिचक्राची कथा आणि कुंभ राशीची सखोलता
कुंभ राशीला तार्‍यांमध्ये ठेवण्यात आले होते जेणेकरुन सर्वांनी हे लक्षात घ्यावे की आपल्याला या जीवनात आणखी कशाची तरी तहान लागलेली आहे आणि आपल्यातील ती तहान भागविण्यासाठी कन्या राशीचे बीज आले आहे.
मीन राशी राशीचक्रातील कथा चालू ठेवते. येथे प्राचिन जोतिष्य ज्योतिषाचा आधार जाणून घ्या
कुंभ राशीबद्दल लिहीलेला संदेश सखोलतेने समजण्यासाठी पाहा:
- मायाच्या विपुलतेमध्ये शलमोनाचे शहाणपण
- गंगा येथे तीर्थ यात्रेच्या दृष्टीकोनातील जीवंत पाणी
- येशू शिकवते की प्राण द्विजकडे नेतो